Ortadoğu’da Ekonomik İlişkilerin Siyasi Çerçevesi; Türkiye’nin İran, Irak ve Suriye ile Bağlantıları

01 Eylül 2004

ULUSLARARASI İLİŞKİLER, CİLT 1, SAYI 2, Yaz 2004.

Mustafa AYDIN* ve Damla ARAS**

Ortadoğu'nun siyasi açıdan baskıcı - iktisadi açıdan kontrollü ülkelerinde, serbest pazar ekonomisinin hakim olduğu liberal siyasi ortama sahip ülkelerin aksine, siyasi mantlk iktisadi faaliyetleri belirler. Bölgede iktisadi ilişkilerin çerçevesinin belirlenmesinde siyasi bağlantılar önceliğe sahip olduğu için, kendi ülkelerinde pazar ekonomisinin önceliğini uygulayan demokratik veya yarı-demokratik ülkeler dahi, Ortadoğu devletleriyle ilişkiye girerken siyasi faktörlerin üstünlüğünü kabul etmek zorundadırlar. Bu tespiti uygulamada gösterebilmek amacıyla, bu çalışma, Türkiye ile yakın Ortadoğu komşuları (İran, Irak ve Suriye) arasındaki iç içe geçmiş ticari ve siyasi ilişkilerin zikzaklı yapısını ele almaktadlr. Çalışma bu ülkeler arasındaki ilişkilerin siyasi belirleyicilerini ortaya koyacak; ABD'nin bölgeye yönelik politikalarını etkin dışsal etmen olarak ele alacak; ve Türkiye'de Adalet ve Kalkmma Partisi'nin iktidara gelmesinin ülkenin yakm Ortadoğu komşularıyla siyasi ve ekonomik ilişkilerini nasll etkileyeceğini araştıracaktır.

Anahtar kelimeler: Türkiye'nin Ortadoğu Politikası; Ekonomi Politik; Türkiye-İran İlişkileri; Türkiye-Suriye ilişkileri; Türkiye-Irak ilişkileri; Siyasi Şartlanmışlık.

---------------------

* Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü.

** Doktora Öğrencisi ve Araştırma Görevlisi, King's College, University of London.

Makalenin detayları ve pdf versiyonuna ulaşmak için tıklayınız.